Haydar Orhan
1928 yılında Nevşehirde doğdu.
Kayseri Pazarören Köy Enstitüsünden mezun olduktan sonra; Ankara Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsünde öğrenimini sürdürdü. Hükümetin Köy Enstitülerini kapatma kararının ardından Nevşehirin değişik ilçe ve köylerinde öğretmenlik yaptı.1960 yılında eşinin uzun sürecek olan tedavisi nedeniyle Ankaraya tayin oldu.
12 Mart 1970 askeri darbesinin ilan edilmesiyle birlikte ülkede sendika ve derneklerin neredeyse tamamı kapatıldı ve faaliyetleri yasaklanmıştı. Haydar ORHANın da üyesi olduğu TÖS kapatılmış Genel Başkanı Fakir BAYKURT tutuklanmıştı. Sıkıyönetim TÖSün tüm malvarlığına el konulması için kayyum atamıştı.
Tam da bu esnada öne çıkarak Ankara merkez ve şubeleri de dahil olmak üzere tüm yurt sathında TÖS şube temsilcileriyle görüşen Haydar ORHAN, birlikte hareket ettiği diğer arkadaşları ile beraber 3 Eylül 1971de Türkiye Öğretmenler Birliğini (TÖB) kurdular.
Örgütün kurucu genel başkanlığına da Haydar ORHAN getirildi. Yasal sorunlar nedeniyle TÖBden, 1972 yılında TÖB-DERi kurma kararı aldılar. Sıkıyönetim koşullarında tutuklanan binlerce öğretmenin sıkıyönetim mahkemelerinde görülen dava savunmaları TÖB-DER avukatlarınca yürütüldü. Sıkıyönetim mahkemeleri tarafından düşünceleri nedeniyle tutuklanmış ve açığa alınmış binlerce öğretmen ve ailesi TÖB-DER tarafından finanse edilmiştir.
Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının ayrıca tutuklu bulunan pek çok yurtsever devrimci ve aydının davaları Halit ÇELENK gibi TÖB-DERli avukatlar tarafından sonuna kadar yürütülmüştür.
Haydar ORHAN; kamu çalışanlarının haklı mücadelesinin dışında, pahalılığa karşı etkin mücadele verdi. Üreticinin emeğinin aracılara kaptırılmaması için HALKKOP şubelerini açarak üreticiden tüketiciye aracısız, tefecisiz kaliteli tüketim ürünlerinin yoksul emekçilerin sofralarına ulaşmasını sağladı.
Haydar ORHANın bu çabaları da karşılıksız kalmamış 12 Eylül askeri darbesi tarafından halkı örgütlü mücadeleye teşvik etmek ve kominizim propagandası yapmak suçlamasıyla tutuklanmasına neden olmuş.
1972 yılında emekli olan Haydar ORHAN, mücadele adamı olmanın yanında iyi bir öğretmen olarak çocuklarına, öğrencilerine ve topluma örnek olmuştur.
Cenazesi 1 Aralik 2017 Cuma günü öğle namazından sonra, Kartal Uğur Mumcu Mahallesi Adnan Kahveci Camii'nden kaldırılarak, Sultanbeyli Orhangazi Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Haydar Orhan Hayatını Kaybetti 
® | www.tarihtebugun.org
